Maden
Maden komen regelmatig voor bij konijnen, zeker bij buitenkonijnen. Het wordt ook wel myiasis genoemd. Vliegen (bromvlieg, blauwe vlieg) leggen eitjes in de vacht van het konijn en uit die eitjes komen maden. De eitjes worden het liefst op een warme vochtige vacht gelegd. Dus vaak aan de achterkant (anus, vulva) van het konijn, maar ook in de huidplooien (wam) en rond de ogen. Konijnen die incontinent zijn of last hebben van diarree, hebben een zeer groot risico om myiasis te krijgen. Myiasis komt het meeste voor in de warme maanden (mei t/m september).
Buitenkonijnen moeten dan ook vaak (liefst dagelijks) gecontroleerd worden door de eigenaar. De eitjes zijn kleine witte stipjes die aan de haren plakken en kunnen al na enkele uren uitkomen. De larfjes zijn witte wormpjes die in de huid vastzitten. De huid gaat afsterven en kan zeer diepe wonden geven. De maden kunnen zelfs inwendig in de anus en/of vulva zitten. Binnen 24-48 uur kan een konijn overlijden door pijn, shock en infectie.
Een konijn met myiasis heeft wonden, maar die zijn niet altijd duidelijk zichtbaar voor de eigenaar. Niet alleen omdat het vaak rond de anus en vulva zit, maar ook omdat een infectie vaak diep onder de vacht verborgen zit. De konijnen zijn vaak sloom, eten slecht en ruiken vaak weeïg. Plotselinge sterfte zien we ook regelmatig.
Hoe sneller de infectie gezien wordt, hoe beter de prognose. Bij een heftige myiasis infectie moeten we nog wel eens besluiten om een konijn in te laten slapen, omdat de wonden te groot zijn en het konijn al in een te slechte conditie is. We wassen het konijn met antiseptische shampoo. Het wassen is om al het ontstekingsmateriaal te verwijderen, maar ook om al veel maden kwijt te kunnen raken. Daarna moeten alle maden handmatig verwijderd worden, wat soms lastig is omdat ze diep onder de huid kunnen zitten. We nemen een konijn met myiasis vaak op, omdat shock een veel voorkomend probleem is bij deze konijnen en ze daardoor ook kunnen overlijden. Ze gaan in de couveuse, krijgen pijnstilling en antibiotica en indien nodig infuus en dwangvoeding. Ook geven we een middel (stronghold) die de maden dood.
Voorkomen is in dit geval zeker beter dan genezen. Myiasis is helaas niet helemaal te voorkomen, maar de kans op myiasis kunt u wel drastisch verkleinen. Konijnen met urine-incontinentie of diarree adviseren wij niet buiten te laten in de maanden mei t/m september. Maar ook als u het konijn binnen houdt moet u regelmatig uw konijn controleren. Er zijn enkele makkelijke preventieve maatregelen om de kans op myiasis te verkleinen.
- Anti vliegen middel: Een stronghold pipet geeft een maand bescherming en verkleind de kans op myiasis. Ook zijn er tegenwoordig sprays waar u de achterkant van het konijn en het hok mee kunt behandelen. De sprays werken ook 4 weken.
- Hygiëne: Heel belangrijk om het hok schoon en droog te houden. Regelmatig, liefst dagelijks, de poep- en plashoek schoon te maken.
- Horren: Een hor of gaas om het hok verkleind de kans op vliegen in het hok.
- Controle van het konijn: Regelmatig uw konijn controleren. Ook de achterhand, liezen en huidplooien (wam). Bij een natte achterhand is het belangrijk om ook regelmatig de achterhand schoon te maken en daarna goed na te drogen.
Myiasis is een veel voorkomende ziekte bij konijnen in de zomermaanden waarbij een preventieve zorg van levensbelang kan zijn.